|
Bierbrouwerij 'De Groese Zwaluw' te Groede
|
Inmiddels wordt er druk gebouwd aan een tweede brouwerij in Groede.
Naast Brouwerij De Drie Koningen komt er binnenkort ook een brouwerij
in de Slijkstraat, genaamd 'De Groese Zwaluw'. De bedoeling is dat de
brouwerij in het voorjaar van 2008 open gaat. De brouwerij maakt onderdeel
uitmaken van Het Vlaemsche Erfgoed. De Slijkstraat is een museumstraatje
met dorpwinkeltjes, werkplaatsen met ambachten, theater en ook een herberg.
Er worden allerlei activiteiten georganiseerd en ook tentoonstelling
georganiseerd.
Glas Verlate Lente uit eigen brouwerij. Het Vlaemsche Erfgoed in het Slijkstraatje in Groede heeft er een
bezienswaardigheid bij. Zaterdagavond 21 juni 2008 werd museumbrouwerij De Groese Zwaluw feestelijk geopend.
Tegelijkertijd werd een nieuw soort gerstenat ten doop gehouden: De Verlate Lente. Het uitzonderlijke stukje
industrieel erfgoed is gerealiseerd op de plaats waar zich ooit een loods bevond voor vrachtauto's.
Met de naamgeving is niet over één nacht ijs gegaan. De naam Groese Zwaluw verwijst naar de gierzwaluwen
die in de nabijgelegen Lutherse Kerk nestelen. Het gerstenat De Verlate Lente duidt op de vervlogen lente
die zaterdag feestelijk werd afgesloten met het drinken van het nieuwe bier.
In een brouwerijmuseum mocht een gelagzaal zeker niet ontbreken. De inrichting wordt gedomineerd door een
lange houten tafel, die ooit dienst deed in de refter, de eetzaal van een klooster. Straks kunnen bezoekers
onder het genot van het nieuwe brouwsel mijmerend wegdromen in de historie van het eeuwenoude brouwproces.
De nabijgelegen Brouwerijstraat is daar nog het bewijs van.
Tijdens een rondleiding wees bestuurslid Joost Ruitenburg op een beeld in een hoek van de gelagzaal. Het
betreft de heilige Sint Arnoldus, ontvankelijk mens, vredestichter en patroonheilige van de brouwers. Hij
leefde in de elfde eeuw in Vlaanderen. "Voor de gelegenheid hebben we hiervoor de heilige Sint Bavo geleend
en tijdelijk omgedoopt tot Sint Arnoldus", aldus Ruitenburg. Volgens een legende brouwde Arnoldus bij het
uitbreken van de pest, de 'zwarte dood', bier voor de bevolking. In een brouwerij roerde hij met zijn staf
in het brouwsel en verkondigde dat eenieder die ervan zou drinken, zou genezen van de heersende pest.
"Hij liet de mens niet brouwen om zich te bezatten en in vergetelheid weg te zakken, maar om gezond te blijven
en dus ontvankelijk te blijven voor wat het leven in petto heeft", wist Ruitenburg tijdens de openingshandeling
te melden.
De brouwerij wil per jaar een viertal seizoenbiertjes brouwen, die alleen verkrijgbaar zijn in Het Vlaemsche
Erfgoed. Per brouwsel zal voorlopig niet meer dan tweehonderdvijftig liter beschikbaar zijn. Voor speciale
gelegenheden is er de mogelijkheid een brouwsel ter tafel te brengen met eigen etiket. "We willen ons de komende
tijd verder bekwamen in de kunst van het brouwen. Daarvoor hebben we de nodige contacten met bevriende Vlaamse
brouwers."
Het eerste brouwsel uit het Slijkstraatje is het best te vergelijken met het Tripelbier. Alleen het
alcoholgehalte is beperkt gebleven. Bezoekers van het openingsfeest konden onder het goedkeurend oog
van 'Sint Arnoldus' alvast proeven.
Tekst bij foto: Joost Ruitenburg van de museumbrouwerij in het Slijkstraatje in Groede schenkt de eerste
glazen De Verlate Lente.
(bron: BN/De Stem, maandag 23 juni 2008)
Brouwerij bij ,,Het Vlaemsche Erfgoed’’ in Groede. Hoewel het nog wel even zal duren voordat het eerste bier
uit de ketel stroomt, ziet het er veelbelovend uit in het pand aan de Slijkstraat in Groede. Er wordt hard gewerkt
om in het voorjaar van 2008 het eerste gerstenat te kunnen uitschenken. Al beseffen de initiatiefnemers dat er nog
hard gewerkt moet worden om op tijd de brouwerij te openen.
De nieuwe brouwerij – De Groese Zwaluw – is een onderdeel van de Stichting Groede ,,Het Vlaemsche Erfgoed’’. Een
stichting die rond 1985 werd opgericht en zich richt op het behoud van het ambachtelijke erfgoed. Inmiddels zijn er
in de Slijkstraat – op een steenworp afstand van de Markt – bedrijfjes, zoals een glazenier, een bakkerij, barbier,
timmermanswerkplaats en een kruidenierswinkeltje te bezichtigen. In deze bedrijfjes, die voor een deel gerund worden
door vrijwilligers, kunnen bezoekers zien hoe de ambachtsman of –vrouw destijds zijn of haar vak uitoefende. Inmiddels
zijn er tien bedrijfjes in het straatje, waaronder café De Natte Pij.
De activiteiten in Groede begonnen nadat de stichting de leegstaande voormalige Lutherse kerk in gebruik nam. Deze kerk
is in 1742/1743 in opdracht van de Zeeuwse Staten gebouwd voor de evangelisch/Lutherse vluchtelingen uit de omgeving van
Salzburg in Oostenrijk. In Zeeuws-Vlaanderen werden zij gastvrij door gezinnen opgenomen. In de zomer van 1733 stierven
bannelingen aan de Zeeuwse koorts. In 1742 gaven de Zeeuwse Staten opdracht tot het bouwen van een kerk en een school
voor de Lutheranen. Alle gemeenteleden die geen werk hadden hielpen mee. Lutheranen waren volgelingen van de Duitse
monnik Maarten Luther.
Nadat dat project was afgerond werden de activiteiten van de stichting gericht op de oude ambachten, die in de loop der
jaren een plekje vonden in de Slijkstraat. ,,De panden worden gehuurd van particulieren’’, vertelt Adrie Oosterling, een
van de oprichters van de stichting en nog steeds zeer betrokken bij het werk. ,,De eerste jaren trokken we veel bezoekers
en dat liep op een gegeven moment zelfs op tot zo’n 10.000 belangstellenden uit binnen- en buitenland. Wat dat betreft
hebben we een goede naam in de regio. Daarnaast constateerden dat er nog eens zo’n 20.000 mensen de pandjes voorbijliepen,
naar binnen keken en het daarbij lieten. Die willen we ook wel naar binnen zien te krijgen en ze een meer levend museum
te bieden. De brouwerij is dan ook een van die items waar we veel bezoek verwachten’’, kijkt hij alvast vooruit.
Bestuurslid en vrijwilliger Joost Ruytenburg is sterk betrokken bij de toekomstige brouwerij. Niet alleen als bestuurder,
maar hij gaat samen met drie anderen de roerstok hanteren bij de Groese Zwaluw. Kennis hebben Joost en zijn collega’s
opgedaan bij amateur-brouwer Jan de Vaan en Ad en Corry Schoenmaker. Ad is in de bierwereld bekend als brouwer van
De Gans in het Ambachtencentrum in Goes. Wegens gezondheidsredenen moest Ad destijds stoppen als brouwer. Een deel van
de apparatuur is toen in Groede terechtgekomen en gaat uiteraard ook deel uitmaken van de brouwerij. ,,Wij zijn erg blij
met de inbreng van Ad en Corry. De twee hebben veel kennis en daar maken wij graag gebruik van’’, merkt Joost Ruytenburg
op.
Het is de bedoeling dat Joost en zijn mede-brouwers vier bieren gaan brouwen. Ruytenburg denkt daarbij aan een tripel,
de blonde, een ale en een romig winterbier. Welke namen deze seizoensbieren krijgen is nog niet duidelijk. ,,Daarover
zijn we nog aan het brainstormen’’, merkt hij zittend in het toekomstige proeflokaal aan de gekregen fraaie reftertafel
op. Een tafel die in het verleden dienst heeft gedaan in een klooster en past in het ambachtelijke karakter wat de
stichting voorstaat. ,,Een computer wordt dan ook niet gebruikt in de brouwerij. Alles gaat op de manier zoals het
in het verleden gebeurde’’. Uiteraard worden er voor het bier de regionale producten gebruikt. Vindt men die niet in de
regio, dan wordt over de grens gekeken. ,,Hop bijvoorbeeld wordt niet geteeld in Zeeuws-Vlaanderen, maar wel in België.
Dus kopen we het daar. Liefst biologische, want we denken er sterk over om op biologisch wijze te gaan brouwen’’.
De brouwerij heeft de naam De Groese Zwaluw gekregen. ,,Op de lutherse kerk zit een kolonie gierzwaluwen.
De gierzwaluw is in de kerk via een op het dak geplaatste webcam te bekijken en dient tevens als naamgever van de
brouwerij in Groede. ,,Een naam waar we echt mee in ons schik zijn’’, merkt Ruytenburg op.
Verzamelaars moeten nog even wachten, maar het is de bedoeling dat er ook flesjes worden afgevuld in de brouwerij
Groede. Bier dat straks verkocht wordt in het proeflokaal, maar ook in het winkeltje bij de brouwerij, waar nog
meer streekproducten te koop zijn. Ook wordt het bier uitgeschonken in De Natte Pij.
Een alleraardigst onderdeel in het project in Groede is de dorpsherberg De Natte Pij in de Slijkstraat.
Op die plaats begon Jannis van der Walle met zijn vrouw een van de vele dorpscafë’s. Herbergjes, die vaak
niet groter waren dan een huiskamer. Plaatsen waar het dorpslven besproken, de sociale contacten onderhoud
en de frustraties van het harde leven op het land konden worden verdronken. Cafë’s met een rooms-katholieke waard
waren zondags na de mis verzamelplaatsen voor ,,de borrel na de kerk’’.
De naam De Natte Pij en de monnik buiten aan de muur herinneren aan de tijd dat de monniken van kloosters uit
Gent het land in Zeeuws-Vlaanderen inpolderden. En bij het inpolderen werd hun pij. . . .
(bron: BAV-Journaal, november 2007, door: Kees van Kuilenburg)
Bierbrouwerij 'De Groese Zwaluw'
p/a Het Vlaemsche Erfgoed, Slijkstraat 12, 4503 BC Groede, tel. +31(0)117-372414
erfgoed@zeelandnet.nl,
http://www.het-vlaemsche-erfgoed.nl/