Bierbrouwerij 'De Witte Leeuw' te Westdorpe

Basil Josef Maria van Waes begon in 1914 te Westdorpe met brouwen van bier. Hij werd bijgestaan door drie medewerkers. Het mout werd extern betrokken en waarschijnlijk was dat bij bierbrouwerij "de Zwaan" van J.P. Menu in Kloosterzande. Het assortiment bestond uit belegen gerste bier, lager bier en lager, allen 3 1/2 % alcohol.
In de beginjaren werd er ook ijs geleverd en naast bier was er ook limonade. De klantenkring bevond zich naast Westdorpe in o.a. Koewacht, Axel, Zuiddorpe en Sas van Gent. Eerst werden deze klanten met paard en wagen beleverd en daarna met een vrachtwagen.
In 1939 komt Basil te overlijden. Zoon Leon, die op dat moment op de brouwersschool in Gent zit, komt naar huis om de brouwerij over te nemen. De brouwerij komt op naam van zijn moeder te staan, Weduwe van Waes-Verhelst.
In de oorlogsjaren wordt er eigenlijk niet meer gebrouwen maar wordt er nog wel fris geproduceerd. Na de oorlog wordt dit afgevuld in flesjes met een kroonkurk. In 1947 houdt de brouwerij op te bestaan.

(Bron: Bas Billet)

'Er waren maar 76 cafés' - Lezers van de raadkaart werden vorige week door een fout van de redactie ten onrechte op het verkeerde been gezet. De vermelding dat in dit dorp het toerisme van oudsher een belangrijke rol speelde, is zoals Jan Willemkens uit Terneuzen schrijft, niet juist.
Wellicht is dat de reden voor het kleine aantal goede inzendingen dat binnenkwam. Toch was de kaart, een foto van Westdorpe genomen vanaf de kerktoren, voor enkele lezers een makkie.
"Met de raadkaart van 10 mei ging een boek vol jeugdherinneringen voor mij open. Van elk huis weet ik nog wie er woonde, maar dit zou te ver voeren", schrijft J. van Waes uit Groede, wiens vader eigenaar was van bierbrouwerij De Witte Leeuw. Deze is achteraan op de foto te zien; de rook komt uit de schoorsteen.
De foto van het dorp ten westen van Axel moet in de tweede helft van de jaren '20 genomen zijn, volgens Van Waes. "Want de jonge aanplant van de fruitbomen achter de bierbrouwerij is nog nauwelijks zichtbaar."
Tegenwoordig staan er seniorenwoningen in de straat 'De Witte Leeuw', achter de bierbrouwerij.
Op de voorgrond in het midden, tussen de trambaan (de huidige Spoorweg) en de Graaf Jansdijk A, staat een dubbel woonhuis met een reclamebord van 'Van Nelle'. Het was van de vader van Robert Remery, die daar een kruidenierswinkeltje runde, schrijft Marijke Hemelsoet uit Westdorpe. Robert is daar blijven wonen en was timmerman. Hij begon een meubelzaak met houtopslag in het pand.
"Robert was behalve timmerman ook lid van de vrijwillige brandweer van Westdorpe. Als de sirene ging, sprong hij op de fiets naar de kazerne op het eind van de Molenstraat", weet Hemelsoet. "Robert ging zo op in zijn hobby, dat hij zijn collega's op 1 december 1965 liet oefenen in zijn werkplaats die zogenaamd in de fik stond."
Westdorpe is een merkwaardig dorp, schrijft Kees Stevense uit Middelburg. "Het is maar liefst vijf kilometer lang! Een echt dijkdorp met lintbebouwing, die zich uitstrekt langs de Graaf Jansdijk." De rails van de Zeeuwsch-Vlaamse Tramweg Maatschappij leiden naar Sas van Gent, en werden in 1915 opengesteld. Naast de opmerkelijke vorm, heeft het dorp nog iets bijzonders: een groot aantal cafés. "Mijn moeder heeft haar jeugd doorgebracht in het tweede huis rechts, toen café Sport", schrijft Herbert Kindt uit Goes. J. van Waes verduidelijkt: "Laatst las ik in uw krant dat er in Westdorpe 83 cafés waren. Dit is enorm overdreven, het waren er maar 76. Er zijn er op de foto elf zichtbaar."

(Bron: BN/De Stem, Raadkaart, zaterdag 17 mei 2008)