|
|
- 1739-1945 Bierbrouwerij 'De Gouden Eikel'
Bierbrouwerij 'De Gouden Eikel' in Aardenburg
werd oorspronkelijk opgericht in 1739, doch raakte sedert de
vereniging met België langzamerhand in verval en werd stilgelegd
vanwege de vrije invoer van bier uit Vlaanderen. De brouwerij werd
heropgericht in maart 1839.
Uit een gemeentelijk verslag van 1840 kunnen we afleiden dat de
brouwerij niet door werktuigen werd gedreven. Het aantal werklieden
bedroeg 3 en het loon was 15 cent per dag. Het bier werd afgezet in
de stad en omliggende gemeenten. De toestand van het bedrijf was
goed. Een gemeentelijk verslag uit 1843 vermeldde Abraham van de
Plassche als eigenaar. Hij verrichtte zijn werk met de hand en
gebruikte daarbij twee ketels, twee kuipen, vuur en water. Twee
werknemers produceerde samen 710 vaten per jaar. Vijf jaar later
werkte hij alleen. Uit een opgave van 1851 bleek dat de bierbrouwerij
was uitgebreid met een azijnmakerij.
Twee jaar later bestond het personeel uit een volwassen brouwer, twee
volwassen knechten en een volwassen helper. Het bedrijf beschikte
toen over een eest, twee kuipen en twee ketels. De brouwersknechten
verdienden bedragen tussen fl. 3,60 en fl. 4,- per week. Er werd nog
steeds geen gebruik gemaakt van stoommachines of hulpstoomvermogen.
De gemeentelijke verslagen van 1863-1865 spreken over een brouwerij
die zeer goed draaide.
Op 5 oktober 1875 kocht landbouwer Auguste
Daenink uit Aardenburg bierbrouwerij 'De Gouden Eikel' van Abraham
van de Plassche. Bijna twintig jaar later, op 14 mei 1895, verklaarde
hij over te willen gaan tot openbare verkoop van de bierbrouwerij,
met toebehoren en annex woonhuis met erf. Tot de inventaris van de
brouwerij behoorde onder meer: vaten, een bier- en handkrachtpompen,
cylinder met manege, twee koperen bieraftrekkers, een vlote met
koperen kraan en twee tonnebakken met toebehoren. De brouwerij betrok
zijn water uit een welput waaruit ook de bevolking van Aardenburg
water mocht betrekken. Dit geschiedde middels een ijzeren pomp die
aan de buitengevel van de brouwerij aan de zijde van de
Brouwerijstraat was bevestigd.
Uiteindelijk werd de brouwerij op
dinsdag 21 mei 1895 verkocht voor fl. 9.500,- aan Jerome Alphonse
Marie Haverland (geboren te Vormezeele (België) op 19 augustus
1858), zonder beroep, wonende te 'Ruijsbroec' bij Brussel).
Op 3 april 1925 kocht J.A.M. Haverland brouwerij 'De Gouden Eikel'
voor fl. 5000,- , alsmede de bierbrouwers-inventaris bestaande uit de
voorraad bier, tonnen, vaten, losse kuipen, flessen, losse werktuigen
en gereedschappen, paard en wagens. Later verkocht hij alles voor fl.
2.500,- aan zijn zoon Lieven Eduard Jerome Haverland (geboren te
Aardenburg op 3 juli 1899). Deze was naast bierbrouwer ook agent in
bieren en grossier in dranken. Uit het kadaster blijkt dat hij het
pand Brouwerijstraat 9 in zijn bezit had. Dit zou de brouwerij of het
woonhuis van de brouwer kunnen zijn. De brouwerij werd gedeeltelijk
gesloopt in 1945. Het adres van de brouwerij of het woonhuis van de
brouwer was in 1947 Brouwerijstraat 3. Volgens de kadastrale
boekhouding vond in 1950 een splitsing plaats van de percelen waarop
zich een huis, de bierbrouwerij en een tuin bevonden. Hiermee kwam
definitief een einde aan brouwerij 'De Gouden Eikel'.
(Bronnen: Collectie documentatie bierbrouwerijen West Zeeuws-Vlaanderen van A. Bauwens te Aardenburg en Handelsregister Kamer van Koophandel Terneuzen dossiernr. 649)
(Het hierboven afgebeeld viltje, (origineel met groene opdruk), maakt helaas (nog) geen deel uit van mijn verzameling. Deze afbeelding is afkomstig uit de 'Katalogus van Nederlandse bierviltjes 1996, samengesteld door B. Jus, uitgegeven door Bier- en Verzamelaars Vereniging BAV)
|
|