- 1891-1919 Bierbrouwerij 'Cadsandria'

Johannes Franciscus Wijffels, landbouwer uit Biervliet startte in 1891 brouwerij Cadsandria in IJzendijke. Deze werd in 1911 verkocht aan Gustaaf Leopoldus Marie Wijffels, bierbrouwer in de Waterpoortstraat. De brouwerij van G. Wijffels werkte met 3 volwasssen mannelijke arbeiders. G.L.M. Wijffels (geboren te Biervliet) trouwde op 7 juni 1910 te IJzendijke met Evelina Maria Bernadette Termote (geboren te Zuiddorpe). In 1919 werd de brouwerij Cadsandria opgeheven.
Hoewel de brouwerij in 1941 gedeeltelijk werd gesloopt is een belangrijk deel van het gebouw bewaard gebleven. Hierop is de naam Cadsandria te zien. Het pand werd enkele jaren terug gered van de sloop en wordt voor allerlei doeleinden gebruikt. Nog niet zo lang geleden werd er zelfs een opera opgevoerd.

(bron: PZC 23 maart 1996).

Brouwerij Cadsandria werd opgericht door de familie Wijffels, die op een boerderij in de Pieterspolder, een polder in de buurt van IJzendijke woonden. Er waren drie zonen en een dochter. Niet alle drie de zonen konden boer worden, daarom werd een bierbrouwerij begonnen in IJzendijke.
Over het jaartal van oprichting bestaat enige onduidelijkheid. Op de gevel staat 1889. In het kadastrale register van de gemeente IJzendijke uit die tijd staat dat de brouwerij gesticht is in 1891 en inschrijving van het huis, de schuur en de brouwerij in 1892 en 1893. In de gemeenteverslagen wordt er vanaf 1889 melding gemaakt van twee brouwerijen. Dus waarschijnlijk is de brouwerij in 1889 opgericht, maar pas een aantal jaren later ingeschreven in het kadastrale register.
De naam Cadsandria is afgeleid van het retranchement, een vestigingswerk aan het voormalig zwin, in de buurt van IJzendijke. In die tijd was er al een brouwerij in IJzendijke, namelijk Brouwerij De Roos van de familie Antheunissen in de Lakenstraat. Johannes Franciscus Wijffels (Jannis), getrouwd met Leonia Buijsse en zoon van Carolus Ludovicus Wijffels en Sophia Christina Calon, kocht in 1888 een stuk grond en liet daar door een aannemer het huidige pand bouwen, zodat één van de zonen, Gustaaf Leopoldus Marie Wijffels, kon beginnen met brouwen. Het leerde het kunstje van iemand uit Eeklo (België). Later trouwde hij met Evalina Maria Bernadette Termote uit Zuiddorpe.
De gerst om het bier te brouwen werd verbouwd op de eigen boerderij. Water werd gehaald uit eigen bron. De brouwer gebruikte Duitse hop in plaats van de op dat moment gebruikelijke Belgische hop, omdat ze de kwaliteit van de Duitse hop beter vond dan de Belgische. Er werd twee keer per week gebrouwen en dat leverde 250 liter bier op. Het werd voornamelijk in IJzendijke aan de vele café's geleverd. Ook werd het naar Zuiddorpe en Sluiskil gebracht, want daar hadden ze familie wonen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren er vele Nederlandse soldaten gelegerd in de buurt. Deze hielpen ook mee in de brouwerij. In 1917 werkten er drie volwassen mannelijke arbeiders in de brouwerij, aldus het gemeentelijk verslag uit die tijd.
De belangrijkste oorzaak van het stoppen in 1927 (of 1919) was de concurrentie van onder andere de Brabantse brouwerijen, die beschikten over beter water. Het water uit eigen bron was brak geworden. De oorzaak hiervan is de ligging van IJzendijke in een polder, dus op een stuk land dat vroeger zee was.
Nadat men gestopt is met brouwen, is het gebouw blijven staan. Eerst werd het gebruikt als distributiedepot van andere brouwerijen en later als opslagplaats voor allerhande spullen. In 1941 is een gedeelte gesloopt. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog hebben de kelders dienst gedaan als noodhospitaal en schuilplaats voor een IJzendijkse huisarts (met de naam Brouwer). Men ving er gewonden op van de bombardementen van Breskens en schuilden er tijdens de beschietingen van IJzendijke. Na de Tweede Wereldoorlog is het gebouw in verval geraakt, mede doordat de brouwersfamilie bouwmaterialen uit de brouwerij noodgedwongen heeft moeten gebruiken om hun in puin liggende woonhuis te repareren.
Sinds 1995 is het gebouw eigendom van de familie Groosman, die met hun smederij altijd de buren van de brouwerij zijn geweest. Zij hebben het gebouw gered van de sloophamer en opgeknapt.

(bron: www.cambrinus.nl)